Bilgisayar bilimi geçtiğimiz son 50 yılda büyük ilerlemeler katetti ve artık hemen hemen her sektörde onları kullanmaya başladık. Bilgisayarların günlük hayatımızda hesaplamalar yapmak, oyun oynamak, çeşitli yazılımlarla iş akışlarımızı kolaylaştırmak gibi geniş ölçekte bir kullanım yaygınlığı var. Yardımcı yazılımların geçmişi de en az bilgisayarların kendisi kadar eski. Bu nedenle yardımcı yazılımların gelişmesinin bilgisayarların gelişmesiyle doğru orantılı olduğu söylenebilir.
Yardımcı yazılım nedir?
Yardımcı yazılım (utility software) nedir? Yardımcı yazılım virüs algılama, yükleme ve kaldırma, veri yedekleme, istenmeyen dosyaların silinmesi vb. gibi belirli görevleri gerçekleştirir. Bir bilgisayarı analiz etmeye, yapılandırmaya, optimize etmeye veya bakımını yapmaya yardımcı olmak için tasarlanmıştır.
Yardımcı yazılım, kullanıcıların bir bilgisayarı yapılandırmasına, analiz etmesine, optimize etmesine ve bakımını yapmasına yardımcı olur. Bu yazılım normalde işletim sisteminin bir parçası olarak düşünülen küçük programlardan oluşur ve bunlar genellikle işletim sistemiyle birlikte gelir. Bunlara genellikle bilgisayarın kontrol paneli, kontrol merkezi, ayarlar veya sistem tercihleri aracılığıyla erişilir.
Örnekleri nelerdir?
Yardımcı yazılım örnekleri nelerdir? Virüsten koruma yazılımı, dosya yönetim araçları, sıkıştırma araçları, disk yönetim araçları vb. bazı örneklerdir.[1] Basit bir örnek verecek olursak, bilgisayarımızın hard diskinde bulunan hataları düzeltmek için yapılan error checking ve optimize işlemleri aslında bir yardımcı yazılım vasıtasıyla gerçekleştiriliyor. Veya bilgisayarınızdaki verileri yedekleme (back up) ve geri yükleme (restoring) aslında birer yardımcı yazılımdır. Daha somut bir örnek verilecek olursa bilgisayar virüslerini tespit eden antivirüs yazılımları da birer yardımcı yazılımdır.[2]
Ne için kullanılır?
Yardımcı yazılımlar sıradan kullanıcılara fayda sağlayan görevleri doğrudan gerçekleştirmeyi amaçlayan uygulama yazılımının (application software) aksine, bilgisayar altyapısını desteklemek için kullanılır.
Örnekler
Yardımcı yazılımlara örnek olarak aşağıdaki yazılımlar gösterilebilir:
- Microsoft Defender
- Norton 360 LifeLock
- Bitdefender Antivirus
- Malwarebytes
- McAfee Total Protection
- SharePoint
- Rubex
- M-Files
Dipnotlar
[1] “Dört tür yardımcı yazılım nedir? – helpr.me.” https://tr.helpr.me/15117-what–are–the–four–types–of–utility–software. Erişim tarihi: 12 Ağu. 2022.
[2] “Utility programs – System software – CCEA – BBC Bitesize – BBC.” https://www.bbc.co.uk/bitesize/guides/z3nrpbk/revision/4. Erişim tarihi: 12 Ağu. 2022.
