2019 ve 2020’de Stack Overflow’un en sevilen diller listesinde ilk üç sırayı Python, Rust ve Typescript’in aldığına tanıklık etmiştik.[1] Peki 2022 yılında en çok kullanılan, en yaygın veya en popüler olarak tasnif edebileceğimiz programlama dilleri (halk arasında yazılım dilleri) nelerdir?
Bu makalede içerisinde bulunduğumuz yılda en revaçtaki programlama dillerini derlemeyi amaçladık.[2] Bu derleme aynı zamanda halihazırdaki trendlere bakarak önümüzdeki yıllarda hangi dillerin popüler hale geleceğinin daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır. Ancak yazıya geçmeden önce hatırlatmakta fayda var: Bir dilin popülerliği veya kullanım yaygınlığı o alanda daha rahat iş bulunabileceği anlamına gelmez. Ancak geleceği görmek açısından bir fikir oluşturabilir.
2022’de En Çok Talep Gören Programlama Dilleri
1. JavaScript
- Web geliştirme
- Oyun geliştirme
- Mobil uygulamalar
- Web serverlerın oluşturulması
Stack Overflow’un 2020 Geliştirici Anketine göre, JavaScript %69,7 oranla şu anda dünyada en yaygın kullanılan dildir. Onu HTML/CSS (%62,4), SQL (%56,9), Python (%41,6) ve Java ( %38.4) takip ediyor. JavaScript aynı zamanda Amerika’da işe alım yöneticileri tarafından en çok aranan programlama dilidir.[3]
JavaScript, web sayfalarının davranışını yönetmek için kullanılır. Bununla kodlayıcılar, animasyonlu grafikler, etkileşimli haritalar, tıklanabilir düğmeler ve daha fazlası gibi dinamik web öğeleri oluşturabilir. HTML, CSS ve JavaScript’i birlikte kullanan programcılar, daha yüksek düzeyde web sitesi kontrolü elde eder ve gezinme ve okunabilirlik açısından daha iyi bir kullanıcı deneyimi sağlayabilir.
JavaScript, bugün dünya genelinde kullanılan en yaygın kodlama dilidir. Bunun iyi bir nedeni var: çoğu web tarayıcısı bu dili kullanır ve JavaScript öğrenmesi en kolay dillerden biridir. Neredeyse hiç önceden kodlama bilgisi gerektirmez – öğrenmeye başladığınızda hemen pratik yapabilir ve onunla oynamanız mümkün hale gelebilir.
Kullanımı yaygın olduğu için, JavaScript ile ilgili çevrimiçi olarak sayısız topluluk, kurs ve profesyonel destek bulabilirsiniz. Bu destek, dilin birinci sınıf kullanılabilirliğine ilaveolarak, JavaScript’i en çok talep edilen programlama dilleri listesinde bir numaraya taşıyor.
Faydalı kaynaklar
JavaScript – Resources and Tools – IBM Developer
JavaScript programlama dersleri
2. Python
- Arka yüz geliştirme
- Veri bilimi
- Uygulama geliştirme
Python, geliştiricilere programlar oluştururken birkaç farklı programlama stili (yani, işlevsel, nesne yönelimli, yansıtıcı vb.) kullanma yetkisi veren genel amaçlı bir programlama dilidir. Python ile YouTube, Google Arama ve iRobot makineleri dahil olmak üzere birçok popüler dijital araç ve platform geliştirildi. Ayrıca, HackerRank’e göre, Amerika’da işe alım yöneticileri için Python en çok talep gören ikinci programlama dilidir.[4] Bu nedenle yazılımda bir kariyer hedeflerken talepleri göz önünde bulundurmakta fayda var.
Faydalı kaynaklar
Python – Resources and Tools – IBM Developer
3. HTML
- Web dökümanlar
- Website geliştirme
- Website bakımı
HTML, HyperText Markup Language (Hiper Metin Biçimlendirme Dili) anlamına gelir. Kulağa karmaşık gelen bu isim aslında aldatıcı gelebilir; çünkü HTML, programlama dünyasına en erişilebilir basamak taşlarından biridir.
Teknik olarak, HTML bir biçimlendirme dilidir. Yani bir web sitesindeki bilgilerin görünümünü biçimlendirmekten sorumludur. Esasen HTML, web sayfalarını sıradan metinlerle tanımlamak için kullanılır. Bu listedeki diğer programlama dilleriyle aynı işlevselliğe sahip değildir ve bir sitede metin oluşturma ve yapılandırma ile sınırlıdır. Bölümler, başlıklar, bağlantılar ve paragrafların tümü HTML alanının bir parçasıdır.
2020 itibariyle HTML, Stack Overflow’un CSS ile dünyada en yaygın kullanılan diller listesinde 2. sırayı paylaşıyor.
4. CSS
- Web dökümanlar
- Website geliştirme
- Website tasarımı
CSS veya cascading stlye sheets (basamaklı stil sayfaları) genellikle HTML ile birlikte uygulanır ve sitenin görünümünü yönetir. HTML, site metnini parçalar halinde düzenlerken, CSS tüm sayfa öğelerinin boyutunu, rengini ve konumunu belirlemekten sorumludur.
CSS, yeni başlayan programcıların mecazi kodlama havuzuna ayak parmaklarını sokmalarına izin veren, ulaşılabilir bir dildir. Kodlama konusunda yeniyseniz, daha karmaşık dillerle uğraşmadan önce CSS öğrenmemeniz için hiçbir neden görünmüyor.
5. Java
Java ve JavaScript genellikle birbirinin aynısı sanılır, ancak gerçekte öyle değildir. Java, genel kullanımlı ve nesne yönelimli bir programlama dilidir. Nesne yönelimli programlamada geliştiriciler, daha sonra programlara ve uygulamalarayapı sağlamak için kullanılabilecek işlevleri ve verileri kapsayan nesneler oluşturur.
Java şu anda küresel olarak işe alım yöneticileri için en çok aranan üçüncü programlama dili (PDF, 2.4 MB) olarak yer alıyor ve iki yıldır Stack Overflow’un en yaygın kullanılan diller listesinde 5. sırada yer alıyor.
Kaynaklar
Java – Resources and Tools – IBM Developer
6. SQL
- Veritabanı yönetimi
- Satış raporları
- İş yönetimi
SQL veya Structured Query Language (Yapılandırılmış Sorgu Dili), programcıların veritabanlarını sorgulamasını ve işlemesini sağlayan bir dildir. Etki alanına özgü bir dil olarak, esas itibariyle bir RDBMS[5] (ilişkisel veritabanı yönetim sistemi) içindeki verileri yönetmek için tasarlanmıştır. Basitçe söylemek gerekirse, SQL bir veritabanından veri bulabilir ve alabilir, ayrıca kayıtları güncelleyebilir, ekleyebilir veya kaldırabilir.
Bununla birlikte, ankete katılan geliştiricilerin yarısından fazlasının (%54,7) SQL’i kullandıklarını bildirdiği SQL, programlama endüstrisinde hala en çok kullanılan dillerden biri olarak yer alıyor.
7. NoSQL
- Veritabanı yönetimi
- Satış raporları
- İş yönetimi
“Yalnızca SQL olmayna” olarak da adlandırılan NoSQL, ilişkisel veritabanlarında bulunan geleneksel yapıların dışında verilerin depolanmasını ve sorgulanmasını sağlayan bir veritabanı tasarımı yaklaşımıdır. İlişkisel veritabanı yönetim sistemlerinde (RDBMS) bulunan verileri hala saklayabilirken, bir RDBMS’ye kıyasla sadece farklı şekilde depolar. İlişkisel olmayan bir veritabanına karşı ilişkisel bir veritabanı kullanma kararı büyük ölçüde bağlamsaldır ve kullanım durumuna göre değişir.
SQL’in, verileri tablolarda tutan ve kullanıcıların verileri işlemesine ve çıkarmasına olanak tanıyan ilişkisel veritabanı/akış yönetim sistemlerini kullandığını unutmayın. NoSQL veritabanları ise tablo kullanmaz ve hiyerarşik bir ağda veri depolamak veya büyük ölçekli, bulut tabanlı uygulamaları desteklemek gibi belirli uygulamalar için öncekilerden daha kullanışlı olabilir.
8. C#
- Oyun geliştirme
- Masaüstü/web/mobil uygulamalar geliştirme
- Sanal gerçeklik geliştirme
C Sharp olarak da stilize edilen bu dil, nesne yönelimli programlama dilleri ailesine aittir. C#, 2002 yılında Microsoft tarafından piyasaya sürüldü ve bugün C++ kodlama dilinde çok sevilen bir programlama dili olarak konumunu muhafaza ediyor.
Genel amaçlı bir dil olarak C#, web ve masaüstü uygulamalar geliştirmek için kullanılıyor; HackerRank’e göre, kabaca her beş işe alım yöneticisinden biri (PDF, 2.4 MB) C# ile kod yazabilen bir geliştirici arıyor. Önümüzdeki yıl için en çok talep gören kodlama dillerinden biri olduğu inkar edilemez; ancak, bu yeteneğin radarınızda olması için başka nedenler de var.
Kaynaklar
9. Rust
- İşletim sistemleri
- Sanal gerçeklik geliştirme
- Web tarayıcıları
Yakın tarihli bir Stack Overflow anketi, birçok geliştiricinin Rust dilini kullanmayı sevdiğini veya geliştirmek istediğini ortaya koydu.
Rust açık kaynak kodlu, çoklu paradigmalı, ilk olarak Mozilla tarafından dizayn edilen ve Rust Foundation tarafından geliştirilmekte olan; performansa, güvenliğe ve eş zamanlı işlem yapabilmeye odaklanmış bir sistem programlama dilidir. Rust, söz dizimi olarak C++ diline benzemektedir.
Kaynaklar
Neden Rust programlama dili öğrenmelisiniz
10. Perl
Perl piyasada en yaygın kullanılan programlama dillerinden biri değildir. Aslında, geliştiricilerin yalnızca yüzde 3,1’i 2020’de Perl kullandı ve 2019 için Stack Overflow’un yaygın olarak kullanılan diller listesine dahi girmedi. Ancak, yazılım kariyerinizde zaten iyiyseniz, Perl öğrenmek kazanç potansiyelinizi önemli ölçüde artırabilir.
Dipnotlar
[1] “Stack Overflow Developer Survey 2019.” https://insights.stackoverflow.com/survey/2019. Erişim tarihi: 5 Ağu. 2022.
[2] En çok talep gören programlama dilleri listesi oluştururken Stack Overflow, ABD’deki çeşitli üniversiteler tarafından sunulan veriler, işe alım verileri ve IBM internet sitesinden faydalandık.
[3] “HackerRank-2020-Developer-Skills-Report.pdf.” https://info.hackerrank.com/rs/487-WAY-049/images/HackerRank-2020-Developer–Skills–Report.pdf. Erişim tarihi: 5 Ağu. 2022.
[4] “HackerRank-2020-Developer-Skills-Report.pdf.” https://info.hackerrank.com/rs/487-WAY-049/images/HackerRank-2020-Developer–Skills–Report.pdf. Erişim tarihi: 5 Ağu. 2022.
[5] İngilizce açılımı: relational database management system
